عایق پشم سنگ یک عایق معدنی می باشد و ترکیبات شیمیایی مواد اولیه پشم سنگ عبارت است از اکسیدهای معدنی که شامل اکسید سیلیسم (SiO2)، اکسید آلومینیوم (Al2O3)، اکسید کلسیم (CaO)، اکسید آهن (Fe2O3)، اکسید منیزیم (MgO)، دی اکسید تیتانیوم (TiO2)، اکسید پتاسیم (K2O)، اکسید سدیم (Na2O) و میزان کمی ناخالصی گوگرد (S) و کلر (Cl) می باشد.
ماده اولیه پشم سنگ، سنگ های آتشفشانی است که به دلیل رگه ای بودن ماده ی اولیه این عایق حرارتی صوتی، درصد مواد تشکیل دهنده پشم سنگ تولیدی ثابت نیست.
مواد تشکیل دهندهی پشم سنگ
سنگ معدنی بازالت مهمترین ماده خام و طبیعی به کاررفته در پشم سنگ است همراه با درصد کمی از ماده ای به نام سرباره که همان ضایعات کوره بلند ذوب آهن می باشد. در شرکت های پشم سنگ با درصد متفاوتی سرباره به کار می رود. علاوه بر آن ذغال سنگ هایی که برای سوخت از آنها استفاده می شود به نام کک وارد کوره ای می شوند که سراسر آن جریان هوا در حال وزش به روی کک هایی است که درحال سوختن می باشد.
تحت این شرایط افزایش دمای کوره به بیش از 1600 درجه سانتیگراد می رسد و گدازه های سنگ های بازالت و سرباره کف کوره ته نشین میشود این گدازه ها در یک گرداننده دوار که به سرعت درحال چرخش است جاری می شود. آنگاه این گدازه ها به صورت الیاف طویل و باریک در آمده و تحت هوادهی یک کوره هوای سرد خنک می شود به همراه این جریان هوا ملات چسبنده ای به نام رزین به الیااف اضافه میشود.
رزین از ترکیب فنول و فرمالین بوجود می آید فنول ماده ای شفاف و بدون رنگ و یا به رنگ صورتی کم رنگ است که به صورت جامد یا مایع غلیظ می باشد. این ترکیب آلی توانایی جذب رطوبت موجود در هوا را دارد و اما فرمالین با فرمول شیمیایی ch2o به صورت محلول آبی 37 درصد که در آب به خوبی حل میشود. الیاف رزین خورده به صورت توده حجیم توسط یک نوار نقاله به بیرون از گرداننده دوار حمل می شود و توسط دستگاه پرس سنگین کاملا فشرده می شود و به صورت قالبهای معین برش می خورد.
البته یک نوع از پشم سنگ به نام پشم سنگ پتویی و یا ایزو بلانکت از ترکیب الیاف خام دوخته شده باتوری سیمی گالوانیزه به صورت رول شده تولید می شود وفاقد رزین می باشد.
انواع پشم سنگ
پشم سنگ در 5 نوع متفاوت تولید میشود که در ادامه بیان میکنیم:
پشم سنگ فلهای: برای فضاهایی که فاقد شکل هندسی هستند، همچون تونلها، سردخانهها، کورهها و سازههای غیرمنظم، عایق پشم سنگ فلهای کارساز است. این نوع عایق به شکل پشم سنگ خام و حلاجیشده ارائه میشود و بهعنوان عایق حرارتی و صوتی در صنایع کشتی و هواپیما، سازههای ارتعاش ساز و تجهیزات صنعتی به کار میرود.
پشم سنگ لولهای: همانطور که از نامش پیداست این نوع پشم سنگ برای ایزوله ساختن انواع لوله به کار میرود. در صنایعی همچون نفت، گاز و پتروشیمی، لولههای حاوی سیالات سرد و گرم و بخارآب توسط پشم سنگ ایزوپایپ ایزوله میشوند. این دسته از پشم سنگها دارای انواع مختلفی هستند و در ضخامتهای مختلف تولید میشوند. قیمت هر یک از آنان نیز با توجه به ضخامت لوله تغییر میکند.
انواع پشم سنگ لولهای عبارتاند از: پشم سنگ لولهای پیشساخته بدون روکش، پشم سنگ ایزوپایپ پیشساخته با روکش کاغذ آلومینیوم ساده، پشم سنگ لولهای پیشساخته با روکش کاغذ آلومینیوم مسلح.
پشم سنگ فنوفلت (لحافی): در میان انواع پشم سنگ، نوع لحافی بیشترین انعطافپذیری را دارد. ازاین رو در فضاهایی که نصب عایق سخت و پیچیده است به کار رود. پشم سنگ فنوفلت به شکل رولی تولیدشده و برای پوشش سقف سطوح با انحنای کم، سقف شیروانی، عایقکاری سقف ساختمان، دیوارها، سولهها، سقف کاذب و کانالهای تهویه هوا به کار میرود. انواع پشم سنگ لحافی شامل موارد زیر است: پشم سنگ لحافی با روکش آلومینیم، پشم سنگ لحافی بدون روکش، کاغذ کرافت.
پشم سنگ فنوپانل (تختهای): پشم سنگ تختهای در میان انواع پشم سنگ بیشترین کاربرد را دارد. از این عایق صوتی و حرارتی بهطور رایج در صنایع مختلف استفاده میشود. برای سطوح غیر مسطح میتوان از تختههای نیمه سخت و برای سطوح صاف نیز از تختههای سخت استفاده کرد. بیشترین کاربرد پشم سنگ فنوپانل در موارد زیر خلاصه میشود: در صنعت ساختمانسازی برای پوشش سقف، کف و دیوارهای کناف، در استودیوهای صدابرداری و سالنهای کنفرانس، سیستمهای تهویه مطبوع، دربهای ضد حریق، سطوح با خمیدگی کم.
پشم سنگ ایزوبلانکت (پتویی): برای عایقکاری تجهیزات صنعتی و ایزوله کردن آنان در برابر حرارت و صوت، از پشم سنگ ایزوبلانکت استفاده میشود. در میان انواع پشم سنگ، نوع پتویی بیشترین کارکرد را در تجهیزات صنعتی، لولههای ضخیم و همچنین ماشینآلات سنگین دارد.
پشم سنگ یکی از ارزان ترین انواع عایق های حرارتی است، ۹۷ درصد مواد تشکیل دهنده پشم سنگ ماده معدنی بازالت است که تولید انواع پشم با کاربرد های متفاوت کمک زیادی در صرفه جویی انرژی در صنایع مختلف می نماید.